Rijstwijn is een alcoholische drank die gemaakt is door rijst en water te fermenteren. Vooral in Japan en China is dit een populaire drank. Het kan als wijn worden gedronken, maar ook in de keuken worden gebruikt om gerechten meer smaak te geven.
Over het algemeen ligt het alcoholpercentage van rijstwijn tussen de 14 en de 19 procent. De in Nederland meest bekende rijstwijn (soms ook rijstewijn genoemd) is waarschijnlijk het Japanse sake.
Een productiewijze die veel weg heeft van bier
Rijstwijn is een alcoholische drank die tot stand komt door een mengsel van water en (meestal gestoomde) rijst te laten fermenteren. Let wel: het gaat hierbij om meervoudige parallelle fermentatie. Het proces bestaat dus uit meerdere stappen. Het zetmeel van de rijst wordt eerst omgezet in suiker. Vervolgens wordt de suiker omgezet in gist en deze gist tenslotte in alcohol.
Dit is een proces dat sterk doet denken aan de totstandkoming van bier. Precies hetzelfde is het echter niet. Zo is het bij bier gebruikelijk dat de genoemde processen stap voor stap plaatsvinden, terwijl dit bij rijstwijn doorgaans allemaal in één keer gebeurt.
Hoe smaakt rijstwijn?
Het is onmogelijk om in één woord of zin te melden hoe rijstwijn eigenlijk smaakt. Er zijn namelijk veel soorten en uitvoeringen. Sommigen daarvan bevatten extra suiker, anderen juist extra alcohol. Al bij al kan rijstwijn zuur, bitter, zoet en/of droog smaken.
Bij de populaire Japanse rijstwijn sake worden er, om het wat makkelijker te maken, gestandaardiseerde termen gebruikt om de smaak aan te geven. Zo kan een sake in meer of mindere mate punten scoren in rijkheid, zuiverheid, geurigheid en intensiteit van de aanwezige aroma’s.
Gebruik het als drank, saus of marinade
Ten eerste zou je rijstwijn natuurlijk kunnen gebruiken als wijn. In Nederland zouden wij het dan gebruikelijk vinden deze wijn op kamertemperatuur of gekoeld te drinken.
Echter is het in veel Aziatische keukens volkomen gangbaar om rijstewijn in te zetten als wijn om in te koken. De smaak van talloze Oosterse gerechten (zoals curry‘s) en soepen wordt door deze toevoeging flink verrijkt. Daarnaast kun je rijstwijn uitstekend inzetten als basis van marinades, sauzen en bouillons. Interessant voordeel aan rijstwijn is dat nare geurtjes en smaakjes van rauwe vis- en vleesproducten erdoor kunnen worden geneutraliseerd.
Rijstwijn als warme alcoholische drank
In Nederland zijn we het dus gewend om wijn op koude of lauwe temperatuur te drinken. Echter is het vooral bij de populaire rijstwijnvariant sake heel normaal dat deze warm of zelfs heet wordt opgediend. Uiteraard kun je dit doen wanneer je maar wilt, maar in Japan is het vooral gebruikelijk dit bij het Chrysantenfestival (op de negende dag van de negende maand) en het perzikbloesemfestival (de derde van de derde) te doen.
Verder is het verhitten van sake een goede manier om – indien nodig – de smaak van kwalitatief matige sake te neutraliseren. Dit is handig bij sake die dreigt te bederven of die sowieso niet van al te beste kwaliteit is, bijvoorbeeld door een gebrek aan de juiste grondstoffen. Als gevolg van dit laatste werd deze verhittingsmethode in de Tweede Wereldoorlog volop toegepast.