De tamarinde is een boom die deel uitmaakt van de zogeheten Vlinderbloemen. Deze boomsoort komt oorspronkelijk uit het oosten van Afrika, al komt hij inmiddels ook in Azië voor.
De tamarindeboom is bij veel mensen vooral bekend om zijn vruchten. De pulp uit de peul hiervan staat namelijk aan de basis van diverse voedingsmiddelen. Denk hierbij aan tamarindesaus en tamarindesiroop. Vooral in Aziatische keukens wordt tamarinde vaak gebruikt als ingrediënt.
Bron van nuttige bouwstoffen
Tamarindevruchten bevatten veel bouwstoffen die gunstig zijn voor de gezondheid. Zo bevat het ten eerste erg veel vitamine C. Mineralen die er volop in zitten zijn met name fosfor, kalium en calcium. Bovendien is tamarinde een goede bron van koolhydraten en eiwitten 1.
Het klaarmaken voor consumptie
De peulvruchten waar het bij tamarinde allemaal om draait zijn grofweg tussen de 7 en de 20 centimeter groot. Het is niet moeilijk om eigenhandig deze peulen om te zetten in eetbare voedingsmiddelen. Belangrijk is hierbij vooral dat je de harde zaden eerst uit de vruchten verwijdert. De wat kleverige substantie die dan in de peul achterblijft is het gedeelte dat je kunt verwerken tot voedsel. Overigens kun je her en der ook gepeld vruchtvlees van de tamarindevrucht kopen.
Een tikkeltje zuur
De zojuist genoemde kleverige substantie van de tamarindevrucht heeft van zichzelf een redelijk zure smaak. Het is dan ook daarom dat je tamarinde uitstekend kunt gebruiken als (iets mildere) vervanger van citroensap of azijn.
Veelzijdigheid inzetbaar
Pure tamarinde kun je prima zelf in de keuken verwerken om sauzen en marinades een hogere zuurtegraad mee te geven. Dit is bijvoorbeeld handig om te voorkomen dat een saus anders te pittig wordt. Aan tamarinde wordt echter ook vaak suiker toegevoegd. Als gevolg daarvan ontstaan sauzen, drankjes, siropen en snoepgoed met een subtiele smaak waarin het zoete aspect overheersend is.
Je hebt inmiddels vast wel in de gaten dat je met tamarinde vele kanten op kunt. Het wordt in de praktijk vooral veel gebruikt als een uitstekende smaakmaker voor in currygerechten. Ook worden rijstgerechten ermee verrijkt en geldt het als goede dipsaus voor bijvoorbeeld loempia’s, kroepoek of wantan (dumplings).
De rol van tamarinde in de traditionele geneeskunde
We weten inmiddels dat tamarinde van zichzelf een gezond product is. Gebruiken we in westerse culturen dit nog bijna alleen als voedsel, in andere culturen gaat men nog een stapje verder. Zo worden de bladeren en de schors ook gebruikt om hun vermeende medicinale kwaliteiten. Uiteenlopende kwalen als wondjes, winderigheid, koorts, malaria en reuma zouden ermee verholpen worden.
Voor inheemse volkeren is de aanwezigheid van tamarindebomen dus erg belangrijk. In sommige culturen wordt deze boom zelfs als heilig beschouwd. Dat deze bomen diep verankerd zijn in de grond en de takken ervan erg buigzaam zijn (waardoor de boom ook bij heftige stormen meestal overeind blijft staan) speelt misschien ook een rol bij de mystieke betekenis die mensen eraan toeschrijven 2.
1 http://www.stemderbomen.nl/pages/artikelen/art_tamarinde.htm